Co to jest kalibracja?
Większość osób posiadających alkomat wie co to kalibracja, jednakże ma spore trudności z samodzielnym zdefiniowaniem tego terminu. Najprościej mówiąc, kalibracja to czynność serwisowa sprowadzająca się do regulacji urządzenia pomiarowego, celem uzyskania jego maksymalnej precyzji i dokładności pomiarowej.
Wytyczne producenta – zwykła gadanina czy poważne wskazówki?
Z niewiadomych przyczyn wytyczne i zalecenia producenta nierzadko są całkowicie pomijane przez nabywcę urządzenia pomiarowego. O ile poczatkujący użytkownik alkomatu sięgnie po instrukcję obsługi, o tyle wszystkie inne wskazówki najzwyczajniej w świecie zignoruje. Jest to dziwne, biorąc pod uwagę fakt, że alkomat nie jest urządzeniem tanim, zaś jeden błąd może doprowadzić do jego całkowitej degradacji. Każdy producent precyzyjnie określa zasady eksploatacji swojego sprzętu, w tym termin kalibracji. Oczywiście, są to jedynie wskazówki, sprzyjające zwiększeniu wytrzymałości i precyzji urządzenia. Istnieje wiele czynników wpływających na deregulację pracy alkomatu. Kalibracja konieczna jest nie tylko po określonym czasie czy liczbie pomiarów, ale również po dłuższym czasie nieużytkowania sprzętu, po jego nieprawidłowym użyciu czy też w momencie narażenia urządzenia na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych np. chemikaliów.
Po co nam kalibracja?
Kalibracja jest gwarancją precyzji pomiaru. Do prawidłowej pracy urządzenia niezbędna jest dbałość o każdą jego część, ze szczególnym uwzględnieniem sensora. Sensor, niezależnie od rodzaju, jest komponentem niezwykle czułym i delikatnym. Jego właściwe ustawienie warunkuje poprawne działanie całego testera. Warto nadmienić, że w przypadku kontroli drogowej, niesprawne, nieskalibrowane bądź źle skalibrowane urządzenie, nie stanowi żadnej wymówki. Alkomat do zastosowań indywidualnych ma za zadanie służyć wyłącznie nam samym – nie może pełnić roli np. alkomatu dowodowego.
Skutki zignorowania kalibracji
Tak naprawdę o mniejszych bądź większych skutkach braku kalibracji można napisać książkę. Jest ich naprawdę wiele. Większość posiadaczy alkomatów ignoruje konieczność kalibracji w wyznaczonym przez producenta czasie. O ile w przypadku klientów indywidualnych konsekwencje z tym związane są nieznaczne, o tyle w przypadku służb mundurowych, pracodawców, firm ochroniarskich czy klientów instytucjonalnych może zaważyć to na czyimś zdrowiu czy życiu. Wbrew powszechnej opinii, kalibracja nie jest kolejną niepotrzebną usługą, wymagającą od nas ponoszenia dodatkowych, regularnych kosztów – wręcz przeciwnie. Przeprowadzana przez wykwalifikowanych specjalistów, gwarantuje nam prawidłową pracę urządzenie praktycznie do kolejnej kalibracji. Czym może się skończyć zaniechanie tej prostej czynności? Przede wszystkim, całkowitym rozregulowaniem urządzenia. W niektórych przypadkach, brak przeprowadzonej kalibracji sprawia, że alkomat ulega zablokowaniu. Nie możemy wykonywać za jego pośrednictwem żadnych testów. Na ekranie natomiast widnieje kod błędu. Deregulacja urządzenia jest równoznaczna z przekłamaniem wyników. Chyba nikt z nas nie kupuje testera trzeźwości po to, by zaniżać sobie bądź zawyżać pomiary. Brak regularnej kalibracji może doprowadzić również do nieodwracalnego uszkodzenia sensora. Element ten charakteryzuje się maksymalną czułością. Nawet przetrzymywanie go w nieodpowiednich warunkach może skutkować jego degradacją. Do skutków zignorowania kalibracji zaliczyć możemy również skrócenie przewidywanego okresu użytkowania urządzenia. Ma to ogromne znaczenie przy tzn. produktach z wyższej półki. Kupując alkomat np. dowodowy, musimy liczyć się z kosztami rzędu paru tysięcy. Chociaż sprzęt objęty jest gwarancją, zaniechanie tak ważnej i zalecanej przez producenta czynności jak kalibracja, nie upoważnia nas do roszczenia sobie żadnych praw z tym związanych.
Po czym poznać, że alkomat „potrzebuje” kalibracji?
Każdy alkomat posiada w dołączonej do zestawu instrukcji obsługi (w większości przypadków w języku polskim) informację o częstotliwości wykonywania kalibracji. W przypadku urządzeń niskiej i średniej klasy jest to zazwyczaj sześć bądź dwanaście miesięcy lub 500 bądź 1000 pomiarów. Nieco bardziej zaawansowane technicznie i technologicznie rozwiązania posiadają dodatkowe opcje, odpowiedzialne za informowanie użytkownika o konieczności przeprowadzenia kalibracji. W zależności od modeli są to komunikaty „CAL”, „cErr”, „SEN” bądź „E”. W starszych modelach to właściciel alkomatu zmuszony jest dopilnowania i ustalenia terminu na podstawie komunikatów wyświetlanych przez urządzenie – czasie od ostatniej kalibracji czy ilości wykonanych pomiarów.
Wszystko co trzeba wiedzieć o kalibracji alkomatu
Na początek… Co to jest kalibracja?
Większość osób posiadających alkomat wie co to kalibracja, jednakże ma spore trudności z samodzielnym zdefiniowaniem tego słowa. Najprościej rzecz ujmując, kalibracja to czynność serwisowa, sprowadzająca się do regulacji urządzenia pomiarowego, celem uzyskania jego maksymalnej dokładności pomiarowej. Kalibracja służy dostrojeniu wewnętrznego oprogramowania urządzenia z dopasowanym doń sensorem tak, by wszystkie kolejne pomiary wykonywane były z należytą dokładnością. Regularna eksploatacja testerów trzeźwości prowadzi do ich zużycia, a to natomiast do konieczności kalibracji.
Czy każde urządzenie pomiarowe wymaga kalibracji?
Wbrew powszechnej opinii, każdy alkomat wymaga regularnej kalibracji. Jest to czynność powtarzająca się we wszystkich urządzeniach pomiarowych, niezależnie od rodzaju. Wiadomo, czym wyższej jakości produkt kupimy, tym rzadziej zmuszeni jesteśmy dokonywać jego kalibracji. Produkty z „niskiej” i „średniej” półki winny być kalibrowane co sześć bądź dwanaście miesięcy lub co pięćset bądź tysiąc pomiarów. Nadmienić należy, że kalibracja dotyczy wszystkich modeli alkomatów – również urządzeń podłączanych do smartfonów.
Jak wygląda proces kalibracji?
Już na samym początku warto nadmienić, że kalibracji można dokonać wyłącznie w warunkach serwisowych. Mówiąc prościej, niemożliwe jest samodzielne skalibrowanie alkomatu. Proces kalibracji jest skomplikowany – wymaga nie tylko fachowej wiedzy oraz doświadczenia, ale również specjalistycznego zaplecza sprzętowego. Decydując się na kalibracje urządzenia, warto odesłać tester w dokładnie to samo miejsce, gdzie go zakupiliśmy. Większość firm zajmujących się dystrybucją alkomatów, posiada w swojej ofercie szeroki wachlarz usług związanych z serwisowaniem sprzętu.
Jak często należy wykonywać kalibrację?
Tak jak wspomniano wcześniej, wszystko zależy od rodzaju urządzenia. Każdy sprzęt winien być poddawany kalibracji dokładnie tak często, jak zaleca producent. Informacje na temat szeroko pojętych prac serwisowych uwzględnione zostały w instrukcji dołączonej do każdego zestawu. Warto dodać, że ta dostępna jest zazwyczaj w języku polskim. Zalecenia producenta stanowią swojego rodzaju wskazówki. Istnieje szereg przesłanek do wykonania wcześniejszego serwisowania urządzenia np. brak eksploatacji testera przez dłuższy okres.
Kiedy poddać alkomat kalibracji?
- Urządzenia zaopatrzone w sensor półprzewodnikowy warto kalibrować po wykonaniu od stu do trzystu pomiarów, w zależności od modelu, nie rzadziej jednak niż co sześć miesięcy.
- Urządzenia zaopatrzone w sensor elektrochemiczny warto kalibrować po wykonaniu co najmniej pięciuset pomiarów, w zależności od modelu, nie rzadziej jednak niż co dwanaście miesięcy.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy wynik po wykonaniu badania osoby niespożywającej wcześniej alkoholu wynosi mniej lub więcej niż 0,00‰.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy wynik po wykonaniu badania osoby spożywającej wcześniej alkohol wynosi 0,00‰.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy nie jesteśmy przekonani co do prawdziwości wyniku.
- Zależnie od modelu urządzenia, zawsze wtedy, gdy alkomat pokaże specjalny komunikat błędu, oznaczający konieczność kalibracji, a także w sytuacji, gdy alkomat nie wykazuje żadnej reakcji podczas wykonywania testu.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy wykonano badanie bezpośrednio po spożyciu alkoholu.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy alkomat przez dłuższy czas przechowywany był w skrajnych temperaturach – innych, aniżeli dozwolone przez producenta.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy alkomat kilka razy pod rząd wykazał maksymalny zakres pomiaru bądź go przekroczył.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy po spożyciu alkoholu, wynik trzech wykonanych w jednakowych odstępach czasu badań jest jednakowy.
- Niezależnie od rodzaju czy modelu urządzenia, sprzęt należy poddać kalibracji zawsze wtedy, gdy alkomat przez długi czas przechowywany był z materiałami zawierającymi alkohol.